Conflict Archaeology in the Netherlands Updates

Er is deze twee keer goed nieuws te melden op het gebied van conflictarcheologie en meer specifiek de archeologie van de Tweede Wereldoorlog. Een geslaagd congres en een overzichtsartikel over conflictarcheologie in Nederland.

Conflictarcheologie op de BNA dagen 2016

Vlak bij Saxion en de BNA dagen.

Het eerste bericht is dat er weer een geslaagde editie heeft plaatsgevonden van de Belgisch Nederlandse Archeologie contactdagen, dit keer georganiseerd door Hogeschool Saxion in Deventer. Op de tweede dag was daar een sessie over conflictarcheologie. Daarbij viel me op dat er maar weinig mensen uit het mij bekende WO2-wereldje onder de sprekers waren. Op zich vooral een goede zaak: blijkbaar komen nu ook anderen aan het woord en meer conflictarcheologie lijkt me nuttig en nodig, mits de maatschappelijk relevantie van het onderwerp voorop staat.

Op die maatschappelijke relevantie stak Pim Alders van Saxion het duidelijkst in. Saxion besteedt al enkele jaren intensief aandacht aan de archeologie van de Tweede Wereldoorlog en heeft haar studenten onder andere ingezet bij de documentatie en gedeeltelijke opgraving van Halifax LV881 bommenwerper in het Duitse plaatsje Steinheim. Alders benadrukte dat het belangrijk is dat de studenten weten dat de archeologie van de oorlog weinig te maken heeft met cowboyverhalen of andere stoerdoenerij en dat het afstandelijk wetenschappelijk narratief op zijn minst in competitie staat met dat maatschappelijke nut. Het programma heeft bijvoorbeeld ruime aandacht voor het tragische verhaal van de omgekomen piloten, waarbij ook herdenkingsdiensten werden bijgewoond. Bovendien liet Alders zien dat het mogelijk is archeologisch onderzoek te doen binnen een context van een vliegtuigcrash, iets wat door regelgeving in Nederland bijna onmogelijk is. Mooi werk!

De conclusies van Geert Roovers

Waaraan ik snel nog wil toevoegen dat het onderwerp maatschappelijke relevantie ook al aan bod kwam bij het openingswoord van Saxion lector Geert Roovers (lectoraat Bodem en Ondergrond) op de eerste dag. Ook al mooi werk. Wat dit betreft timmert Saxion duidelijk aan de weg.

Overzicht van de conflictarcheologie in Nederland

In het tweede wat ik wil melden gaat over het zojuist verschenen overzichtsartikel over de conflictarcheologie in Nederland. Hier waren Ruurd Kok, Ivar Schute en ikzelf al in 2014 mee begonnen, maar het duurt werkelijk een vol jaar en 30 revisies voor zoiets vlot komt. Wat een klus!

Het abstract vermeldt vrij letterlijk wat de aanleiding was: we zijn met de WO2-archeologie nu een jaar of 8 echt onderweg, maar een wetenschappelijk peer reviewed overzicht ontbrak nog steeds. Het begin van de archeologie van de Tweede Wereldoorlog speelde zich tot nu toe vooral af in het domein van de AMZ-archeologie en grijze literatuur en dreigde daardoor spoedig uit het beeld te verdwijnen. Vanuit het werk bij RAAP hebben we daarin natuurlijk een duidelijk belang, maar het verlangen alle auteurs van de afgelopen jaren een plek te geven was voor mij minstens zo groot. Al te graag zou ik de namenlijst hier nog een keer dunnetjes over doen, maar voor een blogstukje wordt dat echt veel te lang en het risico mensen te vergeten te wezenlijk. Ik verwijs dus naar het artikel zelf en vooral de literatuurlijst.

Het raakt me echt dat we aan dit onderwerp met zoveel mensen hebben kunnen bouwen. Zelfs ook al zijn we het onderling inhoudelijk lang niet altijd eens, zoals over de doelen van conflictarcheologie en over de vraag of de maatschappelijke relevantie en academische bijdrage grootheden zijn die je met elkaar kan vergelijken. Wat het belangrijkste is, is dat het artikel er nu is en dat er daarmee ook een beginpunt is om op terug te vallen bij een academisch debat over praktijk, nut en noodzaak. Ik hoop van harte dat het die rol dan ook een tijdje kan vervullen tot nieuw werk het – ongetwijfeld binnenkort – al weer heeft ingehaald.

Hier een link naar de officiële pagina van het artikel bij de Journal of Community Archaeology and Heritage
En hier naar het abstract op mijn Academia pagina