Rapportage Archeologische Monumentenzorg 211

Daar is het dan: 27 juni werd in de prachtige locatie Kasteel Rosendael het eindresultaat gepresenteerd van enkele jaren werk: De Rapportage Archeologische Monumentenzorg 211, Archeologie van de Tweede Wereldoorlog, een uitgave van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Ik noem het een inspanning van meerdere jaren om meerdere redenen. Ten eerste liep het project zelf zo lang: volgens mij gaat als ik me goed herinner het eerst zaadje ervan al terug tot 2006, toen mijn latere collega Ruurd Kok aanzat bij een werkgroep die ‘iets archeologisch’ wilde met een terrein in Arnhem waar een grote FLAK-luchtafweerstelling had gestaan ter bescherming van vliegveld Deelen. Van betrokkenheid van een zekere ‘Jobbe Wijnen’ was op dat moment nog helemaal geen sprake. De start van die projectgroep leidde met ups en downs en enkele jaren doorzetten en geduld uiteindelijk tot een prachtige inventarisatie van de FLAK-stelling en bovenal de meest actuele inhoudelijk kader van waar het met de archeologie van de Tweede Wereldoorlog heen zou moeten, of kunnen.

De echte eer voor dit rapport komt absoluut toe aan Ruurd Kok (RAAP) en Wouter Vos (Hazenberg) en zeker ook Laurens Flokstra (RAAP) voor wat betreft het veldwerk. Mijn eigen directe bijdrage aan het project is feitelijk vrij klein gebleven. Bij een grote organisatie zoals RAAP kan het nu eenmaal gebeuren dat je ineens om planningstechnische redenen ergens anders staat dan je zou willen, zo ook ten tijde dit project. Ik heb me met grote stelligheid bij een collega niet populair gemaakt, toen ik me tegen alle hiërarchie in liet uittekenen van haar klus om bij de FLAK veldinventarisatie aanwezig te kunnen zijn. ‘Desnoods een vrije dag!’ Het moest gewoon: als ik de titel WO2 specialist op mijn kaartje enige waarde toekende, kon ik daar niet ontbreken, vond ik en gelukkig werd dat verzoek uiteindelijk toch gehonoreerd. Met de collega is het gelukkig ook allemaal weer goedgekomen. Wel bleef mijn inhoudelijke bijdrage beperkt -het zal uiteindelijk om een paar alinea’s tekst gaan, met name rondom een zeker munitiebunkertje en de vondst van een stalen FLAK 5 cm huls die ik op mijn naam mag schrijven, en die een mogelijk bewijs is voor de aanwezigheid van dat type geschut op die locatie.

Maar toch geeft het me onbescheiden voldoening dat ik op de kaft sta, en dat is de andere reden waarom ik dit rapport een meerjarige inspanning vind. De afgelopen tijd bij RAAP was hectisch, boeiend, uitdagend, fantastisch en vreselijk tegelijk. Elke keer -elke week?- een nieuwe uitdagende klus in een tak van sport die zo nieuw was dat mijn collega’s en ik, maar feitelijk geen enkele specialist of archeoloog in Nederland, er iets al eerder van had geprobeerd. We hebben wat meegemaakt samen, loopgraven, geschutsstellingen, concentratiekampen, gebouwonderzoek, waterlinie, atlantikwall, vliegtuigberging, een bezoek aan Fields of Conflict Congress Budapest…vele projecten soms geweldig inspirerend, soms tergend zoals bij het wassen van 26000 vondsten uit de stort van Kamp Westerbork, soms lonend, zoals bij het winnen van de SIKBeker, en vaak (altijd?) tot laat in de avonduren en dus echt niet meer betaald. Al die inspanning en gedachtenvorming is direct of indirect uiteindelijk neergeslagen in deze rapportage 211. Nu RAAP ook net in deze maand heeft besloten onze samenwerking voorlopig anders vorm te gaan geven, ervaar ik het als een sluitstuk van vijf jaar visionair werk aan de Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, een mijlpaal en godzijdank hoeven we het boek nu niet meer helemaal zelf te schrijven 😉

De tijd zit wat tegen, maar laten we hopen op een minstens zo vruchtbare volgende vijf jaren, want een ding is nu wel bewezen: ‘Het zit er!’

Klik hier voor het persbericht van RAAP

De rapportage 211 is via de link ook te downloaden.